Beste wensen voor 2019!

Toen ik – alweer een heel aantal jaar geleden - na meer dan zeven jaar buitenland terug in België kwam wonen, ervoer ik in het begin een kleine cultuurshock.  Voor mijn nieuwe baan nam ik elke ochtend vroeg de trein en eenmaal  aangekomen in Brussel haastte ik me naar de uitgang van het station, net als zoveel anderen rondom me.  Drie dingen vielen me op: de meeste mensen liepen zwijgzaam en alleen,  iedereen was gehaast, en er werd zo ’s ochtends vroeg maar weinig gelachen of geglimlacht.  Bovendien viel me ook op dat mensen om te gaan werken zo vaak donkere kleding dragen. Ik werd er niet blij van. De eerste maanden werken voelde ik me elke ochtend slecht. En ik voelde me bij voorbaat al opgesloten bij de gedachte alleen al om een ganse dag in een kantoor achter een computer te zitten.

Stilaan werd het beter. Ik veranderde naar een job die meer bij mij paste, met flexibeler uren, en minder regelmaat en routine. Dat paste beter bij wie ik was en hoe ik wilde werken. Maar ik zal nooit vergeten hoe ik me voelde die eerste periode terug in België, op de trein op weg naar Brussel, in het station trappenlopend tussen alle andere mensen ’s ochtends vroeg. Blij dat ik een job had, maar doodongelukkig voor de rest, een beetje een vreemde in eigen land.

Aan die periode denk ik soms nog terug, en hoewel het er in de verste verte niet mee te vergelijken valt, vooral wanneer het gaat over de vluchtelingencrisis. Ik kan niet voelen hoe iemand zich voelt die noodgedwongen op de vlucht is geslagen uit eigen land, familie en vrienden achterlatend, maar ook de eigen cultuur en tradities. Er wordt zoveel over gediscussieerd. Wat er allemaal niet moet en wel mag en niet kan maar wel zou moeten.  Wat ik vaak mis in dit verhaal is mildheid. Geen medelijden, wel menselijkheid. We gaan voorbij aan het feit dat velen van hen geen andere keuze hadden dan alles achter te laten.  We denken alsof ze niets liever wilden dan op een plek terecht te komen waar niets aan thuis doet denken. We behandelen hen alsof ze erom vroegen om een vreemde te zijn in een vreemd land.  En we veroordelen hen bij voorbaat al tot grote onzekerheid over een veilige toekomst.  We denken zo gemakkelijk in de plaats van anderen, we oordelen zo snel over anderen.

Soms ga ik af en toe opnieuw naar Brussel voor mijn werk.  Vandaag bood een dame spontaan haar hulp aan toen ze me zag sukkelen met mijn koffiebeker, en toen ik een metrokaartje kocht dat om één of andere duistere reden niet wilde werken, trokken vier bereidwillige jonge kerels die daar in de buurt stonden en groupe het metropoortje voor me open. Illegaal natuurlijk, maar het voelde goed dat er zo voor me gezorgd werd. Door onbekenden, en zonder dat ik erom hoefde te vragen.

Als ik iets mag wensen voor het komende jaar, dan is het meer mildheid, en menselijkheid, in alle vormen en kleuren, in beslissingen die genomen worden, in gebaren en acties naar anderen toe, niet alleen binnen de kleine kring van familie en vrienden, maar ook daarbuiten, in woorden anoniem op sociale media of rechtstreeks tegen elkaar, in emoties naast de rede, en vooral in alles wat we doen, elke dag opnieuw.

Catherine Ongenae schreef in 2015 al in een opiniestuk voor VRT-nieuws “Ik kan u niet doen voelen wat ik voel. Ik kan niet voelen wat u voelt. Ik weet niet hoe het is om te bestaan in een andere huid dan de mijne. We kunnen elkaar daar iets over vertellen, maar het vat op geen enkele manier samen wie we zijn. Men klaagt dat de samenleving harder en hartelozer wordt. Maar begint mildheid niet bij onszelf? We oordelen allemaal, we worden allemaal veroordeeld. We keuren af, worden afgekeurd. We weten wat het betekent en hoe het voelt. Maar weten we ook hoe je de uitgerafelde pels van die wilde emotie kunt aaien, hoe je pijn erkent, hoe je een getroffen mens op die manier weer tot de levenden kunt brengen?  Zoals Holzer al blokletterde, en Otis Redding zo mooi zong: 'Try a little tenderness'. We kunnen niet anders, willen we onze menselijkheid niet verliezen.”

Met de allerbeste wensen voor 2019!